Oud-burgemeester Weerwind was ‘overdonderd’ door miljoenentegenslagen bij Floriade

Franc Weerwind verscheen woensdag voor de raadscommissie die onderzoek doet naar de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade. De voormalige burgemeester van Almere werd gevraagd naar zijn rol en beslissingen in de periode 2015-2022. Hij gaf toe dat er achteraf andere keuzes gemaakt hadden kunnen worden, maar benadrukte dat alle beslissingen destijds weloverwogen waren. “Met de kennis van nu hadden we dingen anders kunnen aanpakken. Maar toen dachten we dat we de juiste koers volgden,” aldus Weerwind.

Weerwind werd in 2015 burgemeester, als opvolger van Annemarie Jorritsma. Hij zag dat er rondom de Floriade nog “een boel dingen niet gedaan waren.” Hij leidde niet alleen het college van burgemeester en wethouders, maar ook ‘de Interne Coördinatie Groep’, een overlegorgaan met topambtenaren en de directeur van de Floriade BV.

In de zomer van 2021 werd hij voor nog eens zes jaar als burgemeester benoemd. Maar een paar maanden voor de opening van de Floriade in 2022 vertrok Weerwind toch en werd hij minister voor Rechtsbescherming in het laatste kabinet van Rutte.

In zijn rol had Weerwind ook te maken met diverse tegenslagen. Zo werd hij in 2021 geconfronteerd met een onverwacht verzoek om 15 miljoen euro extra voor terreinvoorzieningen. Weerwind gaf aan dat dit hem “overdonderde.” Hij vond het “ongelooflijk treurig” dat de Floriade steeds hogere kosten met zich meebracht en zag dit als een lastige uitdaging binnen de oorspronkelijke budgettaire kaders.

Geen ‘superwethouder’

Weerwind benadrukte dat zijn rol als burgemeester beperkt was. “U moet mij vooral zien als voorzitter van het college van B en W. Ik heb niet de gewoonte om op stoelen van wethouders te zitten.” Het waren de wethouders die Floriade in hun takenpakket hadden en hun ambtenaren die dag in dag uit met de voorbereidingen van het evenement bezig waren. “Ik was geen superwethouder, daar heeft u me niet voor ingehuurd”, merkte hij op.

Vertragingen en kritiek

Een belangrijk moment in het proces was volgens Weerwind de go/no-go-beslissing die voortkwam uit een advies van Harry van Dorenmalen, die was ingehuurd om de impact van de coronapandemie op het project te onderzoeken. Het advies concludeerde dat doorgaan de beste optie was, maar Weerwind gaf toe dat er met de kennis van nu scherper nagedacht had moeten worden over dergelijke beslismomenten.

Verder beschreef Weerwind het conflict met de Floriade BV rond de keuze voor Amvest als samenwerkingspartner. Ondanks kritiek vanuit Floriade BV stemde de raad in 2018 in met Amvest. Weerwind vertelt dat het college schrok van de bezwaren van de Floriade BV: “Dat kwam als een donderslag bij heldere hemel. Er was geen brug te leggen op dat moment.”

De Floriade BV had Amvest beoordeeld met een cijfer 1 als signaal naar de gemeente. “Met de kennis van toen hebben we besloten om door te gaan”, zegt Weerwind. Hij legt uit dat het belangrijk was dat hij als bestuurder standvastig moest blijven: “Je kan niet altijd water bij de wijn doen, want dan smaakt de wijn niet meer.” Weerwind benadrukte dat er geen concrete bedenkingen waren tegen Amvest, gezien hun reputatie en hun bereidheid om 300 miljoen te investeren in de stadswijk.

Geen informatie achtergehouden

De commissie vroeg meerdere keren aan Weerwind of de gemeenteraad in zijn tijd voldoende was geïnformeerd. Hij zegt dat hij niets bewust heeft achtergehouden voor de raad en altijd een afweging maakte tussen de relevantie van informatie en de noodzaak om de raad volledig op de hoogte te houden.

Met de kennis van nu

Reflecterend op het project gaf Weerwind aan dat hij met de kennis van nu enkele dingen anders zou aanpakken. Hij adviseerde om bij toekomstige grote projecten vooraf duidelijk afspraken te maken en te zorgen voor vaste go/no-go-momenten. “En een tweede punt: zorg dat je aan de voorkant ook andere overheidspartijen (en commerciële partners) aan boord hebt en die ook aan boord houdt.”

Weerwind is de enige die woensdag gehoord werd. De onderzoekscommissie heeft Amvest, die samen met bouwbedrijf Dura Vermeer later de combinatie Weerwater CV vormde, wel uitgenodigd. Maar Weerwater CV heeft afgezien van deelname aan het openbare verhoor. Als commerciële partij zijn zij niet verplicht om mee te werken aan de raadsenquête.